10 июни соли 2008 Ташкилоти байналмилалии меҳнат (ТБМ) якдилона Эъломияи адолати иҷтимоиро бо мақсади ҷаҳонишавии одилона қабул кард. Ин ҳуҷҷат сеюмин изҳороти муҳимтарини ТБМ буд, ки пас аз Оинномаи он дар соли 1919 ва эъломияи Филаделфия дар соли 1944 ба амал омад. Дар Эъломия принсипҳое, ки дар Эъломияи ҳуқуқҳои асосӣ дар соҳаи меҳнат дар соли 1998 низ ворид гардида буданд, инъикос ёфтаанд. Он биниши муосири МОТ-ро дар бораи нақши худ дар давраи ҷаҳонишавӣ, ки ба ҳимояи ҳуқуқи коргарон дар саросари ҷаҳон равона шудааст, муаррифӣ мекунад.
Эъломия қадами муҳим барои тасдиқи арзишҳои асосии (ТБМ) гардид. Санади мазкур натиҷаи машваратҳои тӯлонӣ буд, ки пас аз гузориши комиссияи Умумиҷаҳонии ҷанбаҳои иҷтимоии ҷаҳонишавӣ оғоз ёфт. Қабули Эъломия аз азми қавии ҳукуматҳо, корфармоён ва кормандони 182 давлати ҳамузвро барои пешбурди адолати иҷтимоӣ ва фароҳам овардани шароити муносиби кор барои ҳама дарак медиҳад, ки бо риояи муқарароти Барномаи меҳнати шоиста, ки ҷониби ТБМ соли 1999 қабул гардидааст, таҳия шудааст. Ҳоло Эломияи мазкур ба яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсати ҷаҳонӣ табдил ёфтааст, ки ба ташкили ҷомеаи одилона ва баробарҳуқуқ нигаронида шудааст.
Қабули ин санад дар шароите сурат гирифт, ки оқибатҳои ҷаҳонишавӣ торафт равшантар эҳсос мегардад ва ба ҳама кишварҳои олам таъсир мерасонданд. Эъломия зарурати додани андозагирии қавии иҷтимоиро ба раванди ҷаҳонишавӣ таъкид мекунад, то натиҷаҳои он одилонатар ва дар байни тамоми қишрҳои аҳолӣ баробар амалӣ гардаданд. Он як навъ қутбнамоест, ки роҳи ҷаҳонишавии одилонаро дар асоси принсипҳои меҳнати шоиста нишон медиҳад ва воситаи муассир барои суръат бахшидан ба пешрафт дар ин соҳа дар сатҳи миллӣ мебошад.
Эъломия инчунин аҳамияти корхонаҳои қобили амалро, ки дар ташкили ҷойҳои корӣ ва афзоиши даромад барои коргарон нақши калидӣ доранд, таъкид мекунад. Барномаи меҳнати шоиста дастгирии васеи байналмилалиро дар сатҳҳои баландтарин ба даст овард. Қуллаи ин раванд саммити ҷаҳонии Созмони миллали муттаҳид ҷаҳонии СММ дар соли 2005 буд, ки дар он сарони давлатҳо ва ҳукуматҳо ӯҳдадории худро ба ҷаҳонишавии одилона ва шуғли шоиста барои ҳама, аз ҷумла занон ва ҷавонон эълон карданд.
Ин ҳуҷҷат робитаи ногусастании байни ҷанбаҳои муҳим, аз қабили шуғл, ҳифзи иҷтимоӣ, муколамаи иҷтимоӣ ва ҳуқуқҳои меҳнатро таъкид мекунад. Ин унсурҳо якдигарро мукаммал ва дастгирӣ мекунанд ва онҳоро барои пешбурди адолати иҷтимоӣ калидӣ мегардонанд. СБМ ӯҳдадор шуд, ки ба давлатҳои аъзо дар татбиқи муқаррароти Эъломия бо назардошти хусусиятҳо ва ниёзҳои миллии онҳо кӯмак расонад. Ҳуҷҷат аз (ТБМ) даъват мекунад, ки расмиёти дохилии худро барои баланд бардоштани самаранокӣ ва истифодаи самараноки захираҳо мутобиқ созад. Яке аз вазифаҳои асосӣ таҳкими системаи трипартизм боқӣ мемонанд, ки муколамаи байни ҳукуматҳо, корфармоён ва коргаронро таъмин мекунад, ки ба ҳалли устувор ва ҳимояи ҳуқуқи коргарон дар ҳама сатҳҳо имкон медиҳад. Дар Эъломия ба рушди шарикӣ бо субъектҳои ғайридавлатӣ, ба монанди корпоратсияҳои бисёрмиллат ва иттифоқҳои касаба диққати махсус дода шудааст, ки ба баланд бардоштани самаранокии барномаҳои (ТБМ) дар сатҳи ҷаҳонӣ мусоидат мекунад. Ин шарикӣ як қадами муҳим барои таъмини заминаи ҳамкории байналмилалӣ ва барномаҳои миллӣ мебошад.
Қабули Эъломияи адолати иҷтимоӣ бо мақсад и ҷаҳонишавии объективӣ аз афзоиши эътимод ба СБМ ва мандати он шаҳодат медиҳад. Он на танҳо эътимоди МОТ-ро ба аҳамияти рисолати худ инъикос мекунад, балки далели омодагии Созмон барои мубориза бо мушкилоти асри XXI мебошад. Эъломия дар посух ба мушкилоти афзояндаи иҷтимоӣ ва иқтисодии ҷаҳонӣ, аз қабили нобаробарии даромад, бекорӣ ва нақзи ҳуқуқи коргарон, ки дар шароити ҷаҳонишавӣ афзоиш ёфтааст, пайдо шуд.
Имрӯз, мисли пештара, МОТ манфиатҳои коргаронро ҳифз мекунад, ҳуқуқҳои онҳоро ҳимоя мекунад ва барои ба даст овардани шароити муносиби корӣ барои ҳама кӯмак мекунад. Бо истифода аз таҷрибаи бой ва системаи беназири трипартизм, СБМ роҳи ҷаҳонишавии одилонаро идома медиҳад, ки дар он ҳар як коргар метавонад дар шароити муносиб кор кунад ва мукофоти одилона ба даст орад.
Шарифулло Абдуллозода,
раиси Шӯрои иттифоқҳои
касабаи вилояти Суғд